Türkiye’de off-road, 1991 yılında kurulan Türkiye Otomobil Sporlar Federasyonu (TOSFED) öncülüğünde her geçen gün gelişen bir ekstrem spor konumunda. Örneğin her yıl yapılan Türkiye Off-Road Şampiyonası, bu alanda en iyileri bir araya getiriyor.
Off-road, 4×4 ya da halk dilindeki ismi ile Jeep içinde zorlu doğa koşullarında yol alma sporunun ismi. Sporun ana amacı yol tutuşu hakimiyeti, çünkü parkurlar çok zorlu. Örneğin çakıl, kum ve su yatağı gibi engellerin yanı sıra karlı, çamurlu ve kayalık yollar, off-road yarışlarında denk gelebileceğiniz parkurlardan sadece bazıları.
Türkiye’de belli başlı off-road rotaları var ve bunlar çoğunlukla standart doğal ya da yapay engellerle zorlaştırılmış yollarda yapılıyor. Dünyanın başka ülkelerinde ise bu spor, çöl off-road ve kaya off-road gibi alt türlere ayrılabiliyor.
Doğaya Karşı 4x4 ile Mücadele: Off-Road Yarışları
Off-road, aslında arazi araçlarına verilen genel bir isim. Bu araçlar en zorlu arazi şartlarına göre tasarlanır. Doğal olarak off-road yarışları da görebileceğiniz en zorlu parkurlarda gerçekleşir. Basitçe özetlemek gerekirse yol bulunmayan yerlerde motorlu araçlarla düzenlenen yarışmalara deniyor ve bu yarışmaların en zorlu kuralı, hasar gören aracın servise girememesi.
Yarışlar, çoğunlukla bir gün boyunca sürer ve birkaç etaptan oluşur. Her etap 3 ila 5 tur arasında olabilir. Yarışlarda iki tür hakem görev alır: Zaman hakemleri ve kapı hakemleri. Kapı hakemleri etap sonlarında, zaman hakemleri ise zaman kontrol noktalarında araçları puanlar.
Türkiye’de Off-Road Yarışları
Türkiye Off-Road Şampiyonası ve TransAnatolia, ülkemizde bu heyecana ortak olabileceğiniz yarışmalardan en önemlileri. Bu yarışların mekanları, etkinlik zamanına göre değişiklik gösterebiliyor. Yarışmalarla ilgili tarih ve mekan gibi bilgilere aşağıdaki linkler üzerinden ulaşabilirsiniz.
Yarışlar, mücadele ve arazi arzusunu kamçılar. Kulüpler aracılığı ile hem amatör hem de profesyonel yarışçıların ve 4×4 markalarının yarıştığı uluslararası etkinlikler, bu sporun meraklılarını yarış alanlarında buluşturur. Off-road, bir yarışmadan daha çok bir yaşam biçimi olarak tanımlanabilir.
Kuru zeminde, çamurlu yollarda, kayalık arazide, engebeli tepelerde ve hatta çöllerde bile yapılan bu spor hakkında daha konuşacak çok şey var. Türkiye’de bu spor üzerine yoğunlaşmış kulüpler ile devam ediyoruz.
Türkiye’deki Off-Road Kulüpleri: Zoru Sevenlerin Buluşma Noktaları
Türkiye’de off-road konusunda aktif birçok kulüp mevcut. Daha çok bölgelere göre şekillenen isimleri ile bu kulüpler, düzenli aralıklarla bir araya gelerek etkinlikler ve yarışmalar düzenliyorlar. Bunlardan birkaçını sizinle paylaşalım: Adana Off-Road Kulübü , Beykoz Off-Road Kulübü, Bolu Off-Road Kulübü, Eskişehir Off-Road Kulübü, Çukurova Off-Road Kulübü, Mudurnu Off-Road Kulübü ve İstanbul Off-Road Kulübü.
Tüm kulüplerin öncelik verdiği kavram, dostluk. Yarışmalarda da öne çıkan kavram bu. Her ne kadar sürücüler birbirlerine karşı mücadele etseler de çamura saplanma ya da bataklığa batma gibi zorlayıcı durumlarda, diğer yarışçılar rakiplerine yardım edebiliyor. Çamura batmış aracı, diğer araçlar çekiş güçleri ile kurtarıyor.
Yardımseverlik, kulüplerde öne çıkan ikinci prensip. Hatta bir topluluk halinde çıkılan araçlı gezilerde şöyle bir kural gözetilir: Her araç, arkasındaki araçtan sorumludur.
Türkiye’de Off-Road Yapılan Yerler: Birbirinden Zorlu Rotalar
4X4 araçlar zorlu engelleri aşmanın, çamurlara girip çıkmanın ve doğaya karşı teknoloji ile mücadele etmenin heyecanına bir kez kapılanlar, ondan kolayca vazgeçemiyor. Araç sahipleri, seviyesi kolaydan başlayarak zora kadar sınıflanan rotalarda kıyasıya mücadele etmenin ve dostluğun anlamını her etkinlikte tekrar hatırlıyorlar. Merak edenler için Türkiye’de off-road rotalarından birkaç tanesini aşağıda listeliyoruz.
Çat, Rize: Çat Vadisi, Elevit Yaylası, Trovit Yaylası, Amlakit Yaylası, Palovit ve Palovit Şelalesi çevresinde şekillenen parkur, toplamda 54 km ve orta seviye zorluğa sahip.
Çırpılar, Çanakkale: Çırpılar’dan Kaz Dağları’na uzanan parkur, 4×4 sahipleri için oldukça zorlu geçiyor. Toplam mesafe yaklaşık 95 km.
Armutlu, Artvin: Şavşat, Meydancık, Mısırlı, Curipira, Uğurköy ve Macahel Vadisi çevresinde şekillenen parkur kolay olarak sınıflandırılmış. Toplam mesafe yaklaşık 85 kilometre.
Evciler, Çanakkale: Evciler’den Sarıkız’a kadar uzanan parkur, 4×4 araçları için zorlayıcı olabiliyor. Yaklaşık 93 kilometrelik mesafe boyunca 4×4 araç sahipleri zorlu yollarla mücadele etmenin heyecanını yaşayabiliyor.
Hamidiye, Kocaeli: Hamidiye’den Bahçecik bölgesine kadar uzanan parkur sadece profesyonellere özel, çünkü yol çok zorlayıcı. Toplam mesafe yaklaşık 35 kilometre.
Fethiye, Muğla: Fethiye, Kirme, Karaağac, Yediburunlar ve Patara noktalarında şekillenen parkurun toplam uzunluğu yaklaşık 162 km. Zorluk seviyesi ise orta.
Celepköy, İstanbul: Terkos’tan başlayıp Ormanlı’ya kadar devam eden parkur, orta zorlukta. Toplam mesafe ise yaklaşık 9 km.
Off-Road Hakkında Bilinmesi Gereken Şeyler
Off-road ile ilgilenmeyi düşünüyorsanız öncelikle ortalama 6 saat süren kurslara katılarak teorik ve uygulama dersleri almanız mümkün. Tabii ki bu spor için kendi 4×4 aracınıza sahip olmalısınız. Kursu tamamladıktan sonra aldığınız sertifika ile bu spora lisanslı bir şekilde devam edebilirsiniz.
Yarışlar, trafiğe açık olmayan alanlarda engellere ve zamana karşı yapılır. İkiye ayrılır. İlki, engelli olarak tanımlanan yarış ve ikisi farklı olmak şartı ile en az altı etaptan oluşur. Etaplar en az 3.000 m olup en az 15, en fazla 30 kapıdan oluşur. Etaptan puan almak isteyen yarışçılar, kapı sayısının en azından yarısını tamamlamalıdır. Zamana karşı yapılan yarışlarda kapı genişliği en az 4, en fazla 8 metre olur.
İkincisi ise çoklu kalkış olarak adlandırılır. Aynı anda yarışa başlayan araçlar, en az 2 km uzunluğundaki parkurlarda mücadele eder. Yarış içerisinde arıza yapan aracı başka araç çekemez. Ayrıca benzin alma ya da lastik değiştirmenin sınırı yoktur. Arızalanan araç, sadece kendi imkanları ile yola devam edebilir.
