Okçuluk nedir ve bu alanda ilerlemek için nasıl bir yol izlenmelidir, okçuluk nasıl oynanır gibi sorular bu spor dalıyla ilgilenen herkesin araştırdığı başlıca sorulardır. Oku bir yay aracılığı ile belirlenmiş bir hedefe ulaştırmaya okçuluk adı verilmektedir.
Neredeyse insanlık tarihi kadar eski olan aktivitelerden biri olan okçuluk, günümüzde de pek çok spor müsabakasında popülerliğini koruyan bir spor dalıdır. Mağara resimleri üzerinde yapılan analizler sayesinde biliyoruz ki, yay ve ok kullanımıyla avlanmanın tarihi milattan önce 20000 yılına dek uzanmaktadır.
Neolitik Çağ’dan itibaren insanlar açısından avlanma başta olmak üzere savunma, savaş, beslenme faaliyetlerini gerçekleştirebilmek adına kritik bir eylem haline gelen okçuluk, en temelde bir yay ve ok sayesinde gerçekleştirilir. Okçuluk malzemeleri olan yay ve ok çeşitlerinin pek çok farklı alt türü bulunmaktadır. Bu yazımızda okçuluk nedir, okçuluk tarihi nasıl gelişmiştir gibi bilgilere ek olarak çeşitli ekipman örneklerine de yer verdik.
Okçuluğun Kısa Bir Tarihçesi
Okçuluk nedir sorusuna ek olarak bu spor aktivitesine ilgi duyan birçok kişinin merak ettiği sorulardan bir diğeri, okçuluğun nasıl başladığı ve geliştiğidir. Özellikle konar-göçer toplumlarda avlanma açısından hayati bir öneme sahip olan okçuluk, günümüzde edinilen bilgiler sayesinde ilk kez savunma ve avlanma amacıyla Eski Mısırlılar tarafından kullanılmıştır. Çok önemli bir av ve silah aleti olduğu için birçok toplumda kullanılmıştır.
Okçuluk nedir dendiği anda akla gelen uygarlıklardan biri olan Çin’de, okçuluğun tarihi milattan önce 1766-1027’ye kadar dayanmaktadır. Çinliler sayesinde Japonlar da 6. yüzyılda okçuluk sporuyla yakından tanışma fırsatı bulmuş ve savaş faaliyetleri başta olmak üzere birçok alanda yay ve oktan faydalanmıştır. Okçuluk müsabakaları, zamanla elit kesimin katılım gösterdiği bir aktivite haline gelmiş ve çeşitli törenlerde de kendine yer bulmuştur.
Günümüze ve yakın tarihlere baktığımızda ise dünyada okçuluğun bir spor dalı olarak kabul görmesi, yedi ülkenin katılım gösterdiği bir toplantı sonucunda 1931 yılında Uluslararası Okçuluk Federasyonu’nın (FITA – Fédération Internationale de Tir a l’Arc) kurulmasıyla gerçekleşmiştir.
Ülkemiz, günümüzde 142 ülkenin üye olduğu ve okçuluk sporunun merkezi yeri olarak kabul görmüş olan bu federasyona 1955 yılında katılım sağlayarak Uluslararası Okçuluk Federasyonu’na üye olan 16. ülke olmuştur. Federasyonun merkezi yeri İsviçre’nin Lozan şehri olarak belirlenmiştir.
Okçulukta Kullanılan Ekipmanlar
Okçuluk nedir diye düşündüğümüz anda aklımıza gelen okçuluk ekipmanları oldukça çeşitlilik göstermektedir. Okçuluk sporu, yay ve ok gibi iki temel aletten oluşuyor gibi görünse de bu okçuluk ekipmanlarının malzemesi ve kalitesi spordan alınan verimi önemli ölçüde etkilemektedir.
Bir ok; ok gövdesi, ok ucu, yelek ve arkalık olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.
1. Ahşap Oklar: Ahşap oklar, okçuluk ekipmanları arasındaki en eski okçuluk malzemesidir. Medeniyetin ortaya çıktığı zamanlardan bu yana var olan ve günümüzde, yalnızca geçmişe yönelik romantik hislerle okçuluk yapmak isteyen kimseler tarafından kullanılan ahşap oklar, genellikle deneme yapmak istenen alanlarda ve bazı balıkçılık faaliyetlerinde kullanılmaktadır.
Ahşap ok türü, kalite ve verimlilik açısından en düşük orana sahip olan ok türüdür. Ağırlık açısından birbirlerine yakın olmaları diğer ok çeşitlerine göre daha zor kullanılmalarına sebep olmaktadır.
2. Alüminyum Oklar: Alüminyum oklar, 1939 tarihinde ortaya çıkmış olan ve piyasaya çıktığı ilk zamanlardan bu yana aktif bir şekilde kullanılmış olan bir başka ok çeşididir. Üretim teknikleri nedeniyle, ahşap oklara kıyasla spin ve ağırlık açısından birbirine yakın şekilde üretilebilmekte ve bu açıdan kullanım kolaylığı sağlamaktadır.
Alüminyum okların bükülmesi daha kolaydır ancak uzun vadede çok dayanıklı olan bir ok türü olmamaktadır. Kullanım ömrü çok uzun olmadığı halde, alüminyum oklar hafifliği ve uygun fiyatları nedeniyle güncel piyasada en çok tercih edilen ok türüdür.
3. Karbon-Fiber Oklar: Karbon-fiber oklar, alüminyum okların üretilmesinden yaklaşık 30 yıl sonra ortaya çıkmış ve okçuluk malzemeleri arasına girmiş olan bir diğer ok türüdür. Karbon-fiber okları kullanmanın pek çok avantajı bulunmaktadır. Oldukça hafif olan bu ok çeşidi sayesinde hedefe yönelik daha isabetli atışlar yapmak mümkündür.
Aynı zamanda karbon-fiber oklar, dayanıklılık açısından çok iyidir ve en uzun ömürlü olan ok türüdür. Esneyebilen bir yapıları bulunmaktadır. Ancak karbon-fiber oklar, kırılma gibi durumlarla karşı karşıya geldiklerinde çok dayanıklı değillerdir. Piyasadaki en pahalı okçuluk ekipmanlarından biridir.
Okçuluk nedir diye sorduğumuzda aklımıza gelen bir diğer nesne olan yay parçasının da pek çok türü bulunmaktadır. Yay çeşitleri, kullanım sıklığı ve yaygınlığına göre üç grupta toplanmaktadır.
1. Klasik Yay: Okçuluk müsabakaları ve olimpiyat oyunlarında karşımıza çıkan ve en sık kullanılan model olan klasik yay, olimpiyatlar ve okçuluk müsabakalarında en çok karşılaştığımız yay çeşidi olmaktadır. Okçulukta öğrenilen ilk disiplin, klasik yay disiplininden başlamaktadır.
2. Makaralı Yay: Makaralı yay, okçuluk tarihinde ilk olarak 1950’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Makaralı yayın sisteminde ekstra bulunan pek çok farklı malzeme vardır (mercek, su terazisi, tetik vb) ve bu malzemeler sayesinde kişilerin verimli atışlar gerçekleştirmesi sağlanmaktadır.
3. Geleneksel Yay: Yay türlerinin üçüncüsünü oluşturan geleneksel yay modelinin yapımında doğal malzemeler kullanılmaktadır. Geleneksel yay modelinin yapımında sinir (tendon), manda boynuzu ve akçaağaçtan üretilmiş yapıştırıcı malzemeler kullanılmaktadır.
Dikkat Etmeniz Gereken Kurallar
İyi bir ok atışı gerçekleştirebilmek için dikkat etmeniz gereken bazı püf noktalar bulunmaktadır.
1. Güvenlik: Her şeyden önce; kolluk, dizlik, göğüslük gibi ekstra ekipmanları giyindiğinizden ve ok atışını zarar görme ihtimalinizin olmadığı, sağlam bir ekipman yönetimiyle gerçekleştirdiğinizden emin olmanız gerekmektedir. Tüm sporlarda her şeyden önce güvenlik gelir.
2. Duruş ve Denge: İyi bir atış gerçekleştirebilmenin en kritik noktası duruşunuzu ayarlamaktan geçmektedir. Aldığınız kuvvet, omuzlarınızın destek noktasından gelmelidir. Oku atmak için pozisyon aldığınızda rahat bir halde olmalı, ayaklarınızı çizgisinin her iki yanına yerleştirerek dik ama aynı zamanda rahat olan bir duruş sergilemelisiniz. Ağırlığınızı iki ayak üzerine eşit bir şekilde verebilmek için en iyi yöntem, ayakları omuz genişliğinde iki yana doğru açmak ve vücudunuzu kasmamaktır.
3. Odak: Başarılı bir atış sağlayabilmek için ekipmanlar ve pozisyon kadar, zihinsel durumunuz da önemlidir. Ok sahasında dikkatinizi dağıtacak şeylere yönelmemeli, düşünce karmaşalarına girmemeli ve yalnızca hedefinize odaklanarak atış gerçekleştirmelisiniz.
Nasıl Başlayabilirsiniz?
Okçuluk nedir sorusu en çok aratılan sorulardan biridir ve bu sorunun hemen ardından okçuluğa nasıl başlanır sorusu gelmektedir. Okçuluğa profesyonel bir sporcu olmak ya da hobi amaçlı ilgilenmek için başlamak isteyebilirsiniz.
Motivasyonunuz ne olursa olsun, yapmanız gereken ilk şey kaliteli bir eğitim almak ve alanında tecrübeli bir antrenör ile birlikte çalışmaktır. Bucketlist, okçuluğa ilgi duyan herkesi alanda deneyimli, profesyonel hocalarla birleştirmekte ve okçuluk fikrini unutulmaz bir deneyim haline getirmektedir.
Okçuluk Müsabakaları
Ülkemizde okçuluk müsabakaları, okçuluk nedir dendiği anda akla ilk gelen kurum olan Türkiye Okçuluk Federasyonu tarafından yılın belli dönemlerinde yapılmaktadır. Lisanslı sporcularımızın katıldığı bu müsabakalar her yıl oldukça renkli geçmekte ve pek çok kişi yeni başarılara imza atmaktadır.
Eğlence Dolu Okçuluk Deneyimleri Bucketlist'te!
Bucketlist, deneyimlemek istediğiniz her türlü aktivite ve sporu sizinle en iyi şekilde buluşturmayı amaçlayan bir kuruluştur. Okçuluk nedir ve nasıl yapılır sorusuna profesyonel kurslarla cevap veren Bucketlist, okçuluğa ilgi duyan herkesi alanla tanıştırmak, daha fazla kişiyi okçuluğa ısındırmak ve herkesi bu sporda ilerlemiş, deneyimli antrenörler ile tanıştırarak bilgi birikimlerini arttırmak için size her an yardımcı olmaya hazır.
Sitemizin okçuluk bölümünde okçuluk ile tanışma eğitimlerini inceleyebilir ve “Temel Okçuluk İle Tanışma Programı” paketimiz hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
