Son yıllarda kafasını dinlemek isteyen insan sayısı artıyor. Sessiz sakin yerlerin “avcıları”, tatile gitmek için en sakin ve tenha yerleri arıyor. Seçenekler de genelde doğal yaşamın hüküm sürdüğü yerler oluyor. Deniz kenarları, ormanlar, yaylalar, dağlar ve göller, sessiz sakin bir tatil ihtiyacını karşılayabilir. Ama içinizdeki iflah olmaz şehir çocuğu, yine bir şehirde olmak ama sessiz ve sakin bir yaşamın içinde keşfe düşmek istiyorsa Cittaslow Şehirler sizi bekliyor demektir.
Likya Ne Demek?
“Yavaş Şehir” anlamına gelen cittaslow, Yavaş Hareketi’nin bir parçası olarak bilinir. 1999 yılında İtalya’da kurulan belediyeler birliği Cittaslow, dört küçük kentin belediye başkanlarının bir araya gelerek Slow Food hareketini kentsel boyuta getirmek istemesiyle başladı. Greve in Chianti Belediye Başkanı Paolo Saturnuni’nin önderliğinde kurulan birliğe üye olmak isteyen kentler, belirlenen 70’ten fazla kriter üzerinden değerlendirilir. Günümüzde 30 ülkeden 252 şehir Cittaslow Şehir olarak seçilmiş durumda.
Cittaslow Hareketi’nin Amacı
Küreselleşmeye karşı bir duruş olarak ortaya çıkan Cittaslow Hareketi’nin kuruluş amacı, kentlerin kendi kimliklerine sahip çıkması. Tüm şehirlerin birbirine benzemesini engellemek için yerel yemekler, yöresel mimari, gelenek, görenek ve zanaatkarlara sahip çıkılması, desteklenmesi, birlik tarafından sağlanmaya çalışılır.
Bir Şehir Nasıl Cittaslow Şehir Olur?
Birliğe üye olmak isteyen kentler, uluslararası birlik komitesi tarafından belirlenen yedi kritere uygun proje geliştirmelidir. Bu projeler belgelenerek başvuru dosyası haline gelir. Kabul görmek için Cittaslow’un felsefesine uygun hareket etmek, 50 binin altında nüfusa sahip olmak ve birliğe sunulan başvuru dosyasındaki faaliyetlerden yeterli puan almak gerekir. Cittaslow üyelik kriter başlıkları şöyle:
- Çevre politikaları
- Altyapı politikaları
- Kentsel yaşam kalitesi politikaları
- Tarım, turizm, esnaf ve sanatkarlara dair politikalar
- Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar
- Sosyal uyum
- Ortaklıklar
Türkiye’den Cittaslow Şehirler
Tarihi ve doğal güzellikleriyle daima öne çıkan ülkelerden biri olan Türkiye, Cittaslow kavramına da en uygun coğrafyalardan biri. Öyle ki dünya genelindeki 252 Cittaslow şehirden 7 tanesi ülkemizde yer alıyor. İşte, Türkiye’deki Cittaslow şehirlerden bazıları:
Gökçeada, Çanakkale
Saros Körfezi girişinde yer alan Gökçeada, doğal güzellikleri ile birlikte ülkemizdeki en dikkat çeken turizm merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor. Tatlı su kaynakları açısından dünyanın sayılı adalarından biri olan Gökçeada, yeşilin her tonunu, masmavi koyları ile sentezliyor. Tarihi manastırları ile de görsel bir şölen sunan Gökçeada, Cittaslow Şehirler arasında kendine kolayca yer bulmuş. Gelenek ve tarihin korunduğu Gökçeada, küreselleşme karşısında bir inci gibi parıldıyor.
Şavşat, Artvin
Türkiye’de geleneklerin ve yaşam tarzının tamamen bir arada olduğu bir şehir olarak Artvin en iddialı Cittaslow şehirlerin başında geliyor. Şavşat’ta kamusal açıdan çiftçiler, zanaatkarlar ve esnaf destekleniyor, yönlendiriliyor. Cittaslow şehirlerin olmazsa olmazı doğal güzellikler ve tarihi yapılar da Şavşat’ta oldukça özenle korunan değerleri oluşturuyor. Türkiye’nin Sakin Şehri unvanına 2015 yılında elde eden Şavşat, bir belde ve 70 adet köy içeriyor. Bu güzelliği görmek isteyen ziyaretçiler genel olarak Kocabey Yaylası’nı tercih ediyor. Merkeze bir buçuk saat uzaklıkta bulunan Arşiyan Yaylası, Şavşat gezisinde görülmeden dönülmemesi gereken bir yer. Ayrıca gidiş yolunda da Şavşat’a bağlı birçok köyden geçeceksiniz. Bu yolda fotoğraf çekmek için durmak istediğinizde kendinizi engellemeyin, çünkü gördüğünüz şeyler hep kayda değer olacak.
Halfeti, Şanlıurfa
Halfeti’ye her giden “Mutlaka herkesin görmesi gereken bir yer!” yorumunu da yanında getirmiş oluyor. Şehrin batısında yer alan Halfeti, Hititler ve Asurlular gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış. Birecik Barajı yapıldıktan sonra Fırat Nehri’nin suları altında kalan şehir, sadece tarihi zenginlikleriyle veya sular altında kalan şehir kalıntıları ile değil, huzur seviyesi ile de dünyada ün kazanmış durumda. Sular altında kaldıktan sonra yaşam alanlarını kaybeden yerel halk Halfeti’yi bırakmak zorunda kaldı. Fırat Nehri’nin yukarısındaki yamaçtan aşağı sarkan evlerde yaşayan halk, geleneksel duruşunu, yöresel meslekleri ve huzuru elden bırakmıyor. Bu da Halfeti’yi dikkat çekici bir Cittaslow Şehri olarak konumlandırıyor.
Gerze, Sinop
Sinop, Türkiye’nin refah seviyesi en yüksek illerinden biri. Doğası ile göz kamaştıran, kıyısında huzurlu bir yaşam akışına sahip Sinop’un Gerze ilçesi de Cittaslow Şehirler arasında yerini alıyor. Doğal yapısı ve tarihi güzellikleri korunan Gerze, doğal plajları ile huzurlu tatil arayanlar için her şeyi sunan bir ilçe. 1956 yılında çıkan yangının ardından düzenli ve planlı bir şehirleşmeye giden Gerze’de yangın evleri ve güllerle dolu bahçeler, ziyaretçilerin dikkatini çeken özelliklerin başında geliyor.
Eğirdir, Isparta
Isparta’nın iki adet Cittaslow ilçesi bulunuyor. Biri Eğirdir, diğeri ise Yalvaç. Şehir merkezinden 34 km uzaklıkta bulunan Eğirdir Gölü’nün kenarında konumlanan Eğirdir, tarihi ve doğal güzellikleri ile fark yaratan bir yaşam alanı. MÖ 4. yüzyıldan kalan Eğirdir Kalesi, 13. yüzyıldan kalan Hızırbey Camii ve Dündarbey Medresesi, ilçede gezebileceğiniz tarihi mekanları oluşturuyor. Elması ile meşhur olan Eğirdir’de doğal yaşam da dikkat çekici. Sadece Eğirdir’de görülen Apollon Kelebeği, 150 milyon yıldır bu dünyanın bir parçası! Eğirdir’de konaklama seçenekleri de oldukça geniş bir yelpazede yer alıyor.
Taraklı, Sakarya
İstanbul’a oldukça yakın bir konumda bulunan Taraklı, Sakarya’nın koruma altındaki bir ilçesi. 19. yüzyıldan kalma evleri ile ünlü olan Taraklı hem Ankara’ya hem de İstanbul’a 200 km uzaklıkta. 6.780 kişilik nüfusa sahip Taraklı’yı yürüyerek gezmek mümkün. Ama bunun için doğru mevsimi seçmek gerekiyor. Taraklı’da keyifle vakit geçirilecek zamanlar ilkbahar ve sonbahar ayları. Son dönemlerde keşfedilmeye başlanan ve Cittaslow şehirlere dahil olan Taraklı’da tatil günlerinde kalabalık bir insan grubuyla karşılaşabilirsiniz.
Akyaka, Muğla
Eğer Akyaka’ya Muğla’dan geliyorsanız harika bir manzara ile karşılaşacaksınız demektir. 671 metre yükseklikteki Sakar geçidinden dönerek aşağı inerken sürprizlere hazır olmalısınız. Çam ormanlarının ve Gökova Körfezi’nin güzelliği ile taçlanan Akyaka’ya bir kez gittikten sonra burası asla aklınızdan çıkmayacak. Cittaslow olmak için her şey yerli yerinde. Yavaş Şehirleri Akyaka’da biraz daha seveceksiniz.
