Türkiye’de Motokros: Motosikletin Efendileri

Motokros, arazi tipi engebeli parkurlarda motosikletlerle zamana karşı yarışılan spor çeşidine deniyor. Motorcycle ve cross-country kelimelerinin birleşiminden ortaya çıkan bu spor, çoğunlukla doğal alanlarda oluşturulan engelli pistlerde gerçekleşiyor. Pistler kendiliğinden engelli olabildiği gibi insan eliyle de engeller eklenebiliyor.

Bir arazi sporu olan motokros, motosiklet üzerinde tam hakimiyet gerektiriyor. Engeller üzerinde motosikletle uçarken hareketin titreşimi bütün eklemlerde hissediliyor. Hayatta kalma içgüdüsü ile adrenalin tavan yaparken zamana karşı yarışmanın verdiği heyecan da insanı coşturuyor.

İngiltere’de 1930’larda popüler hale gelen motokros, 1950’li yıllarda Avrupa’da gerçekleşen yarışmalarla ününü dünyaya yaymaya başladı. Sporun ABD’de tanınması, onu geliştirdi ve ortaya yeni kategoriler çıktı. 1970’li yıllarda ABD’de kapalı arenalarda düzenlenen supercross yarışmaları ile motokros dünyaca tanınan bir ekstrem spora dönüştü.

Türkiye’de ilk motokros yarışması ise 1969 yılında İstinye’de gerçekleşti. Üstelik o yıllarda motokros ülkemizde tam olarak bilinmiyordu ve bu sporun motosikletleri ülkemizde mevcut değildi. Yarışmaya 12 kişi katıldı ve toplam 45 tur yapıldı. Muzaffer Şinikaroğlu, Java motosikleti ile ipi göğüsledi.

Özel olarak düzenlenmiş engellerin bulunduğu kapalı parkurlarda ya da keskin virajların bulunduğu açık alanlarda eğitimli motosiklet sürücüleri birbirlerine ve süreye karşı yarışıyorlar. Motokros, çoğunlukla yan yana dizilen yarışmacıların start verilmesi ile beraber yarış mesafesini en hızlı şekilde katetmeye çalışmaları şeklinde yapılıyor. Bitiş çizgisine ilk varan yarışmacı, o turu kazanmış sayılıyor.

Motokros pistleri, çoğunlukla zorlu arazi şartları içeren doğal alanları kapsıyor. Yağışlı havalardan sonra çamurlanan araziler de motokros için tercih edilen pistler arasında.

Dünya Motosiklet Federasyonu, motokros pistlerinin uygun olup olmadığını denetliyor. Örneğin Afyonkarahisar Belediyesi ekiplerince hazırlanan pist, 2018 yılında federasyon tarafından “MXGP En İyi Altyapı” unvanına layık görüldü ve aynı yıl Dünya Motokros Şampiyonası burada gerçekleşti.

Freestyle ve race, motokrosun iki ana türü olarak tanımlanabilir. Race, İngilizce yarış demek ve tüm motosiklet sürücülerinin aynı anda başlayıp aynı pist üzerinde birinci olmak için yarıştığı türe deniyor. Freestyle ise motosiklet sürücülerinin akrobatik hareketler yaparak önceden belirlenmiş kurallar kapsamında en yüksek puan toplamaya çalışmasına verilmiş isim.

Motokrosun ayrıca Supercross, Mini-Motocross ve Vintage gibi alt dalları da mevcut. Sık manevraların yapılması gereken küçük pistlerde gerçekleşen yarışmalara Supercross deniyor. Mini-Motocross, yarışma için özel olarak tasarlanan küçük motosikletler aracılığı ile gerçekleşen bir tür. Vintage ise nostaljik motosiklet modellerinin (daha çok 1975 öncesi üretimler) yer aldığı bir yarışma türü.

Yarışmalarda kullanılan motosikletler, standart modellerden oldukça farklıdır. Bu noktada sürücünün rahatından çok motorun seri ve esnek bir şekilde hareket edebilmesi amaçlanır. Teker yapıları ve iskelet sistemleri ile öne çıkan motosikletler, engebeler üzerinden uçtuktan sonra dengeli bir şekilde yere inebilmesi için özel olarak tasarlanır.

Tekerler çoğunlukla tırtıklıdır. Böylece motosiklet, çamur gibi kötü arazi şartlarında bile sağlam bir yol tutuş performansı gösterir. Motorların amortisör dirençlerinin en üst seviyeye çıkarılması, motosiklet tasarımında hedeflenen özelliklerden biridir.

Ülkemizde motosiklet sporlarına ilgi büyük ve her geçen gün yeni başarılı sporcular ortaya çıkıyor. İşte, karşınızda Türk motosiklet tarihinin en iyileri!

Motosiklet yarışlarının zirvesi olarak görülen Dakar Rallisi’ni tamamlama başarısı gösteren Kemal Merkit, 1960 yılında İstanbul’da doğdu. “Çöl Kaplanı” lakabı ile bilinen Kemal Merkit, tarihimizin en önemli motosiklet yarışçılarından biriydi.

Kariyerine sayısız başarıyı sıkıştıran Kemal Merkit, 2012 yılında gerçekleşen Transanatolia Rally Raid’de bir yarışmacının ona arkadan çarpması sonucunda hayata gözlerini yumdu.

Zamanında federasyon başkanlığı görevinde de bulunmuş Süleyman Memnun, kariyerinde 10’dan fazla şampiyonluk bulunan, Paris Dakar Rallisi’nde finish çizgisini görebilme gibi başarılara sahip bir motosiklet sürücüsü. 1958 yılında Yugoslavya’da doğan Memnun, aynı zamanda açtığı motosiklet kursu üzerinden gençlere eğitim veriyor.

Çok küçük yaşlardan beri motosiklet yarışlarının içinde olan Toprak Razgatlıoğlu’na geleceğin Kenan Sofuoğlu’su gözüyle bakılıyor. Çocukluk zamanlarından beri kariyerine birçok başarı sığdıran Rüzgar, 2019 Imola MXGP yarışlarında 3. olma başarısı göstererek kariyerini geliştirmeye devam etti.

2000 yılında doğan Asrin Rodi Pak, genç yaşında kazandığı motokros başarıları ile adından söz ettirmeyi başardı. Eski motosiklet federasyon başkanının çocuğu olan Asrin, 2014 yılında Romanya’da düzenlenen Süpermoto Şampiyonası’nda birincilik ipini gögüslemişti.

Türkiye’de birçok farklı kategoride motosiklet yarışması düzenleniyor ve ülkemizin birçok noktasında yarışlar için uygun pistler mevcut. 2018 yılında Dünya Motokros Şampiyonası’na ev sahipliği yapan Türkiye’de takip edebileceğiniz ulusal yarışmalar, aşağıdaki şekilde sıralanıyor:

• Türkiye Motokros Şampiyonası
• Türkiye Enduro ve ATV Yarışması
• Türkiye Süper Enduro Yarışması
• Türkiye Süpermoto Yarışması
• Türkiye Akrobasi (Stunt) Yarışması
• MXGP MotoFest