Skydiving, tam çevirisi ile gökyüzü dalışı ya da Türkçe’ye geçmiş hali ile serbest paraşüt, ortalama 3500 – 4000 metre yükseklikte uçan bir araçtan gerekli ekipman, eğitim ve uzmanlar ile birlikte atlayış yapmaya deniyor. Yani serbest paraşüt sporu, hava araçlarından kendinizi boşluğa bırakmanız demek. Boşlukta bir süre boyunca yer çekiminin gücünü deneyimledikten sonra paraşütünü açıyorsunuz ve düşüş hızının azalmasını sağlıyorsunuz. Sporun skydiving kısmı, paraşütsüz bir şekilde serbest atlayış yaptığınız zamanları kapsıyor.
Skydiving, en büyük korkularımızdan birini açığa çıkarıyor: Boşluğa atlamak. 3500 – 4000 metre yükseklikte pek yükseklik korkusu hissetmiyorsunuz, çünkü mesafe insan algısının çok üzerinde. Ayrıca yüzünüze vuran şiddetli rüzgar nedeniyle -her ne kadar koruma gözlükleriniz olsa da- görüş açınız serbest düşüş anında çok net olmuyor. Adrenalin ise çok net! Paraşüt açıldıktan sonra adrenalin azalıyor ve geriye gökyüzünde süzülmenin keyfini çıkarmak kalıyor.
İnsanlar Neden Skydiving (Serbest Paraşüt) Yapar?
Serbest paraşüt sporunun asıl amacı, adrenalin duygusunu tamamen hissetmek. Şimdi gözlerinizi kapatın ve aşağı çarpma ihtimaliniz olmadan bir boşlukta düştüğünüzü hayal edin. Çok büyük bir kuvvet tarafından aşağı çekiliyorsunuz ve üstelik hızınız neredeyse 220 km/s’ye ulaşıyor. Ortalama bir otomobilin hız sınırındasınız yani!
Hızlandırılmış serbest düşüş ile bu hızı 350 km/s değerine yükseltmeniz mümkün, ama bu sadece uzman serbest paraşütçüler için geçerli.
Bu sporun amatörü olarak ilk deneyiminizi tandem atlayış olarak yapacaksınız. Tandem atlayış, profesyonel bir skydiver’ın (serbest paraşütçü) sırtına bağlanarak atlayış yapmanıza deniyor. Bunun için atlayış yapacak uzmanın talimatlarınıza uymanız yeterli. Bu şekilde kısa sürede bu heyecanı yaşayabilmeniz mümkün.
Bu arada skydiving başlamadan önce uçakta biraz endişelenmeniz çok normal. İlk deneyiminizde korkularınızı arkaya bırakın ve ekip ruhuna güvenin. Zaten her şey bir anda olup bitecek.
Uçak kapısından aşağıya bakarken ilk fark edeceğiniz şey, asla kapısı açık bir uçak içinde bulunmadığınız olabilir. Hava akımı şiddetli olacak, ama endişelenmeye gerek yok. Rahatlayın.
Düşme eylemi başladıktan sonra atladığınız yüksekliğe göre ortalama 15 saniye kadar heyecan patlaması yaşayacaksınız. Boşluğa düşme hızınız giderek artacak ve fizik kuralları gereği bir noktada sabitlenecek. Aşağıya bakın ve “size doğru gelen” yeryüzünün büyüklüğüne karşı hayran olmaya hazırlanın!
Skydiving Nasıl Yapılır: Paraşütle Atlama Eğitimi Nasıl Alınır?
Ekstrem sporlar arasında adrenalini en yoğun hissedebileceğiniz skydiving için ülkemizde iki tür eğitim veriliyor. İlki Static Line. Diğeri ise AFF, yani Accelerated Free Fall, Türkçesi ile Hızlandırılmış Serbest Düşüş.
- Static Line: Türk Hava Kurumu tarafından verilen bu kurs ücretsiz. 5 gün süreli kurs ile 350 – 450 metre arasında bir seviyeden tek bir atlayış yapıyorsunuz. Bu kurs bittikten sonra tekamül kurslarına devam ederek seviyenizi geliştirebiliyorsunuz.
AFF: En çok tercih edilen eğitimlerden biri olan AFF, size hızlı bir şekilde paraşüt metodunu öğretiyor. Toplamda 8 seviyeden oluşan bu eğitim, skydiving konusunun tüm inceliklerini öğretiyor. Eğitimi aldığınız yere göre değişmekle beraber bu kurs seviyesinde yaptığınız atlayışlar, sosyal medyaya içerik olarak servis ediliyor. Adrenalin patlaması yaşadığınız o anlar, böylece kayıt altına alınıyor.
Skydiving Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Skydiving sporunu denemeye karar verdiniz, ama herhangi bir kurs başlangıç işlemine girişmeden bu heyecanı yaşamak istiyorsunuz. Bunun için de tandem atlayışı denemeyi düşünüyorsunuz. Ama durun bir dakika! Onun için de eğitim almanız gerekiyor, çünkü serbest paraşüt çok ciddi bir spor.
Skydiving tecrübesi konusunda emin olduktan sonra ilgili kurumlarla irtibata geçmeniz gerekiyor. Bu noktada size çoğunlukla 15 dakika süren bir brifing veriliyor ve bingo: İlk tandem atlayışınız için hazırsınız.
Bir de unutmadan şunu söyleyelim: Skydiving esnasında herhangi bir sorun yaşamamız için çeşitli sağlık raporları almanız bekleniyor. Tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan alınan ve sağlık kurulu onaylı “Atlayışa engel bir sağlık sorunu yoktur” raporu olmadan atlayış yapmanıza izin verilmiyor. Bu rapor, havadayken tehlikeli durumlar oluşturabilecek kalp yetmezliği, epilepsi ve solunum yetmezliği gibi rahatsızlığı olan kişilere verilmiyor.
Skydiving yapmadan önce size bir taahhütname imzalatıyor. Böylece tüm sorumlulukları kabul ettiğinizi onaylıyorsunuz.
Skydiving Malzemeleri Nelerdir?
Skydiving malzemeleri hakkında bilgileri aşağıdaki listede bulabilirsiniz.
- Kanat (Paraşüt): Çoğunlukla polyester katkılı, açılış şokuna dayanıklı naylon malzemeden üretilen kanat ya paraşütler, çeşitli ebat ve performans seçeneklerine göre tasarlanır. Fren ipleri ile kumanda edilen paraşüt, hücre yapılı hava delikleri ile aerofoil bir yapıya sahiptir.
- Harness (Kuşam): Askı ipleri ve taşıyıcı kolonlar vasıtası ile paraşütçüyü kanata bağlayan, üzerinde ana paraşüt, yedek paraşüt, kılavuz paraşüt ve açma sistemlerini bulunduran ekipmana denir.
- Yedek Paraşüt: Ana paraşüt açılmadığında devreye giren ikinci paraşüt ekipmanıdır. Ana paraşütle aynı yapıdadır.
- Rasıt (Kılavuz Paraşüt): Hava basıncı ve hız sayesinde kuşamdan (harness) paraşütü çekip almak için boşluğa bırakılan küçük çaplı paraşüte denir. Paraşüt açmadan önce görülen küçük paraşüt ekipmanı olarak tarif edebiliriz.
- Otomatik Açma Mekanizması (Cyprus): Paraşütçünün yedek paraşütünün açılmaması ya da paraşütü açmakta gecikmesi gibi durumlarda hıza ve basınç değişikliğe bağlı olarak otomatik olarak yedek paraşütü açan sistemdir.
- Atlayış Gözlüğü: Düşüş esnasında şiddetli hava akımından ve tozdan koruyan gözlüğe denir.
- Atlayış Başlığı: Farklı tarzlarda tasarlanan ve başa takılan bir tür koruma ekipmanıdır. Full face (tam yüz) tasarımlı atlayış başlıklarında atlayış gözlüğü kullanmaya gerek kalmaz.
Altimetre: Kola takılan yükseklik ölçere denir.
Skydiving Atlayış Çeşitleri
Skydiving dünyasına giriş yaptıktan sonra birçok serbest paraşüt stili olduğunu fark edeceksiniz. Şimdi size onlardan bahsedeceğiz:
- Formation Skydiving: Havada ikili, dörtlü ya da çoklu tutuşmalı eşli çalışmalara denir.
- Style: Bireysel bir şekilde düşme esnasında yapılan seri hareketlere denir.
- Hedef Atlayışı: 3 cm çapındaki bir noktaya dokunmayı amaçlayan takım yarışmasına denir.
- Canopy Formation: Açık paraşütle grup olarak yapılan çalışmalara denir.
- Freestyle: Bireysel bir şekilde düşüş esnasında yapılan estetik hareketlere denir.
- Tandem: İki kişinin birbirine bağlı olarak yaptığı atlayıştır.
- Wingsuit: Yarasa kanadı biçimli özel elbise ile yapılan bir tür skydiving çeşididir.
BASE Jumping: BASE’nin açılımı Building – Antenna – Span – Earth. BASE Jumping, çok alçak irtifadan sıra dışı atlayışlar yapmaya deniyor.
Türkiye’de Skydiving Nerelerde Yapılır?
Türkiye’de şimdilik skydiving sadece İzmir’in Efes ilçesinde yapılıyor. Bunun için uygun ekipmanları, uzman paraşütçüleri ve mekanı sağlayan kurum aracılığı ile bu heyecan dolu spora, tandem atlayışı seçeneği ile başlayabiliyorsunuz. Gelecekte Antalya ve çevresinde de skydiving tesislerinin kurulacağı öngörülüyor.